Als je een jaartje in een buitenland woont waar je de mensen kunt verstaan krijg je wel eens iets van het nieuws mee. Wij hebben een abonnement op de Chicago Tribune en in de auto luister ik altijd naar Public Radio, en ook op tv zien we soms het nationale nieuws. Ook het Nederlandse journaal zien wij vrij vaak als podcast en dan valt het op dat de berichtgeving in NL over de Amerikaanse politiek heel andere accenten legt dan ik het hier aanvoel. Er wordt hier dagelijks gemeld dat Obama nog maar weinig aanhang heeft voor zijn programma en dat de Republikeinen voor het eerst in jaren weer aan de winnende hand zijn. Vorige week won een Republikein tussentijdse verkiezingen in Massachusetts (Boston; voor het eerst in 50 jaar), waardoor de Democraten hun "supermeerderheid" (2/3) in de senaat nu kwijt zijn. Er wordt hier gezegd dat het komt doordat Obama enerzijds niet snel genoeg resultaten weet te boeken en anderzijds omdat hij te veel doet, en de Amerikanen zijn als de dood voor een overheid die dingen doet.
De meest in het oog springende verandering die Obama wilde doorvoeren is een verandering in het Health Care systeem. Dat is hard nodig, want er zijn nu ongelooflijk veel onverzekerde mensen en als je je baan kwijtraakt, dan ben je ook snel onverzekerd. Er gaan erg veel mensen failliet omdat ze ziek worden. In de plannen was er vaak een "publieke" optie, door de staat opgelegde particuliere verzekering. De Republikeinen gooiden enorm met modder en er werden niet bestaande schrikvoorbeelden uit andere landen verzonnen. Ze roepen dat "het beste gezondheidszorgstelsel van de wereld om zeep wordt geholpen". Ik geloof best dat het stelsel hier goed werkt, maar dat is slechts voor de helft van de mensen, de rest worstelt of maakt zich minstens continu zorgen dat ze ziek kunnen worden. In dit, en in ieder ander politiek besluit dat moet worden genomen, stemmen de Democraten en Republikeinen eigenlijk altijd langs de partijlijnen, met als gevolg dat er heel vaak geen besluit kan worden genomen. Het gaat niet om het plan, maar om het tegenhouden van welke verandering dan ook en vice versa natuurlijk. De nieuw gekozen Republikeinse senator heeft al gezegd met zijn kornuiten te gaan meestemmen tegen de nieuwe gezondheidszorgplannen, terwijl hij in zijn thuisstaat daar altijd voor is geweest en iets soortgelijks altijd heeft gesteund. Partijbelang gaat hier dus duidelijk voor en een eigen mening wordt niet op prijs gesteld. Ook het feit dat je in je eigen staat moet worden herkozen zorgt ervoor dat je altijd alleen maar naar de waan van de dag van de achterban kunt dansen. Dat legt de besluitvorming helemaal lam en iedere significante verandering wordt dan ook geblokkeerd. Volgens mij is dit geen gezonde situatie.....
Vanavond hield Obama zijn State of the Union, de troonrede zeg maar. Het ging over de economie, banen creëren, stimuleringsplannen en maatregelen om de banken in toom te houden. De republikeinen zijn natuurlijk tegen dit alles. Iedere keer wordt weer gehamerd op de te grote overheid die beslissingen neemt voor de mensen. Aan de ene kant mag je alles zelf weten en regelen (wapenbezit, pensioen, health care), aan de andere kant is het enorm betuttelend (geen bier onder 21, pledge of allegiance). Maar die angst voor de overheid en hoge belastingen zit wel heel diep, ook bij Amerikanen die zichzelf liberaal noemen. Iedere keer wordt weer de constitution aangehaald en daarmee het recht op zelfbeschikking.
Vorige week was ook in het nieuws dat, met de hand op de constitution, het hooggerechtshof heeft besloten dat bedrijven politieke partijen ongelimiteerd mogen steunen. Dat was blijkbaar niet zo, maar vanaf nu is er geen grens meer. Sommige mensen denken dat grote bedrijven de politiek nu gaan kopen, maar het lijkt er vooral op dat de rechters (grotendeels benoemd in de Bush tijd) dit besluit hebben genomen omdat de Republikeinse partij makkelijker fondsen schijnt aan te trekken dan de Democraten. Ook daarover zijn dan weer discussies, maar ze hebben minstens de schijn tegen.
Ander nieuwsfeitje dat ik vorige week bijzonder opvallend vond hier was de rechtszaak tegen de moordenaar van een abortusarts. De vraag was of hij voor de jury mocht uitleggen waarom hij dat had gedaan. Een groot aantal pro-life organisaties (what is in a name?) vonden het eigenlijk een heel begrijpelijke daad en hij had er toch tientallen babies mee gered. Daar zakt mijn broek dan toch echt vanaf, maar dat is toch een veelgehoord geluid hier en geeft aan dat er toch duidelijk anders wordt gedacht dan in Nederland. Ik vind Nederland wat dat betreft toch veel prettiger, hoewel daar natuurlijk ook wel het een en ander op af te dingen is.
Tot slot wilde ik nog even melden dat hier ook lokale verkiezingen aankomen. Overal staan weer borden in de tuin voor governor, judge, county president, treasurer en andere functies waar ik soms nog nooit van gehoord had. Ik geloof niet dat wij voor een van deze verkiezingen stemrecht hebben, dus hoeven we ons er ook niet echt in te verdiepen, maar ik kom er wel steeds meer achter dat we eigenlijk helemaal nog niet weten hoe het systeem hier werkt met al die bestuurslagen. Al die kandidaten organiseren spotjes op de plaatselijke TV-zenders (betaald door de citizens support Radboud van Trigt stichting) en maken anderen zwart. Eén kandidaat heeft het erg moeilijk om uit te leggen wat er gebeurt met de losse dollars die werknemers inzamelen in het potje voor casual Friday, de boekhouding schijnt niet helemaal sluitend te zijn, een andere kandidaat schijnt ooit marihuana te hebben gerookt. En zo gooien ze modder naar elkaar en proberen zichzelf neer te zetten als goede huisvader of -moeder en betrouwbare echtgenoot. En dat ik dat hypocriet vind zal wel komen door mijn Nederlander zijn.
Toegevoegd: filmpje van Pauw en Witteman met een aardige korte samenvatting van de politieke situatie hier: